Parafia Ewangelicko-Augsburska w Wirku

---

Historia

W osiedlu robotniczym Nowa Wieś ewangelicka kaplica zbudowana została w 1855 roku. Dzięki wsparciu udzielonemu przez hrabiego Donnersmarcka, stała się ona pierwszym miejscem kultu dla lokalnej społeczności. To parafia w Gliwicach zapewniała posługę duchową.

W 1867 roku zaszły znaczące zmiany, bowiem zlikwidowane zostało miejscowe więzienie. W jego przekształconych murach stworzono większą kaplicę, a w latach 1868–1870 opiekę nad wiernymi sprawowali duszpasterze z Bytomia. W 1871 Nowa Wieś stała się częścią administracji parafii w Chorzowie, co pozwoliło na rozwój życia religijnego w języku niemieckim oraz polskim.

Samodzielna parafia została ustanowiona 4 kwietnia 1896 roku, a pierwszym proboszczem został ks. Haaze. Wprowadzenie w życie planów budowy własnego kościoła zaczęło się od wmurowania kamienia węgielnego 23 czerwca 1901 roku. Uroczystość poświęcenia nowej budowli miała miejsce 5 października 1902 roku, a nowy kościół, nazwany Odkupicielem, stał się centrum duchowym zbioru około 2000 członków. W jego sąsiedztwie wzniesiono także plebanię, salę parafialną oraz dom mieszkalny.

W 1922 roku, gdy Nowa Wieś weszła w skład II Rzeczypospolitej, część ewangelickiej ludności niemieckiej opuściła te tereny, jednak zbór zyskał polskich wiernych, stając się elementem Ewangelickiego Kościoła Unijnego na Górnym Śląsku. W 1934 proboszczem został Eryk Michalowski, który pełnił swoje funkcje do 1938 roku. W latach 1923–1934 raz w miesiącu odbywały się nabożeństwa w języku polskim, a po 1936 roku ich liczba wzrosła do dwóch.

Na stan z 1936 roku wskazano, że 30% członków zboru stanowili Polacy, natomiast 60% korzystało z posługi w języku polskim. W okresie międzywojennym przy parafii funkcjonowały polskie organizacje, takie jak Towarzystwo Polaków Ewangelików, Stowarzyszenie Niewiast oraz Związek Polskiej Młodzieży Ewangelickiej. W roku 1937 parafia miała 1215 wiernych, a w 1938 proboszczem był ks. Wolfgang Graefe. Kolejnymi proboszczami byli ks. Swoboda oraz ks. Urlich Koch, który pełnił tę funkcję w latach 1942-1945.

Po II wojnie światowej, w wyniku akcji wysiedleń, wielu członków zboru przymusowo opuściło kraj, a ci, którzy pozostali, mieli problemy z utrzymaniem miejsc zamieszkania. W 1945 roku ks. Zenon Dietrich podjął opiekę duszpasterską nad miejscowymi wiernymi i pełnił rolę proboszcza do 1946 roku, a jego miejsce zajął ks. Wilhelm Firla, który emigrował na Mazury w 1952 roku. Wówczas parafia zaczęła być administrowana przez proboszczów z parafii w Świętochłowicach.

Rok 1981 był szczególny, gdyż obchody 85-lecia parafii w Wirku przyciągnęły uwagę Biskupa Kościoła ks. Janusza Narzyńskiego oraz gości z parafii partnerskich z Holandii i Niemiec. Niestety, w 1990 roku wybuch gazu zniszczył plebanię, jednak 12 listopada 1995 roku, na nabożeństwie z udziałem Biskupa Kościoła ks. Jana Szarka, oddano do użytku nowy dom parafialny.

Ostatecznie, 15 września 2002 roku, miały miejsce uroczystości z okazji 200-lecia poświęcenia kościoła, które uświetnił biskup diecezji katowickiej ks. Tadeusz Szurman, podkreślając znaczenie tej ważnej rocznicy dla społeczności lokalnej.

Współczesność

Nabożeństwa w kościele Odkupiciela odbywają się w każdy weekend, a także w dni świąteczne. Tego rodzaju regularne spotkania duchowe są ważnym elementem życia lokalnej społeczności ewangelickiej. Warto zaznaczyć, że zbór nie dysponuje własnym duszpasterzem, co oznacza, że cała administracja parafialna jest prowadzona przez proboszcza parafii w Świętochłowicach.

Każde nabożeństwo w kościele Odkupiciela stanowi okazję do wspólnej modlitwy oraz umacniania więzi między członkami społeczności. Dzięki zaangażowaniu duszpasterzy z sąsiednich parafii, wierni mogą korzystać z różnorodnych praktyk religijnych, co w znaczący sposób wzbogaca ich życie duchowe.

Cmentarz

W 1924 roku powstał cmentarz parafialny, który ulokowany był przy dzisiejszej ulicy Osiedlowej. Miejsce to miało znaczenie dla wspólnoty lokalnej przez wiele lat.

Jednak w 1978 roku, w wyniku rozwoju okolicy i bliskości nowo zbudowanego osiedla mieszkalnego, cmentarz został zlikwidowany. Dziś, w miejscu, gdzie niegdyś znajdowały się groby, można spotkać park, w którym umieszczono krzyż oraz tablicę pamiątkową upamiętniającą dawnych mieszkańców.

Pochówki lokalnej społeczności odbywają się aktualnie na cmentarzu parafialnym w Świętochłowicach.

---

Oceń: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Wirku

---