Willa „Florianka” w Rudzie Śląskiej


Willa „Florianka” jest bez wątpienia jednym z najciekawszych zabytków w Rudzie Śląskiej. Położona przyulicy Piotra Niedurnego, w sercu dzielnicy Nowy Bytom, stanowi doskonały przykład architektury z początku XX wieku.

Została wzniesiona pomiędzy 1905 a 1910 rokiem, co czyni ją istotnym punktem na mapie historycznej regionu. Właściwie preserved, willa została w 1995 roku wpisana do rejestru zabytków, przyjmując numer A/1606/95.

Znana z charakterystycznych cech architektonicznych, „Florianka” przyciąga uwagę nie tylko mieszkańców, ale i turystów zainteresowanych historią oraz architekturą.

Historia

Willa „Florianka”, wzniesiona pomiędzy 1905 a 1910 rokiem, przyciąga uwagę swoją ciekawą historią oraz różnorodnymi hipotezami na temat jej pierwotnej funkcji. Według niektórych informacji, budynek pełnił rolę pokojów gościnnych dla gości huty „Pokój”, natomiast inne źródła sugerują, że mógł być to zarówno luksusowy dom dla dyrektora huty, jak i klub dla pracowników. Łukasz Urbańczyk, Miejski Konserwator Zabytków w Rudzie Śląskiej, uznaje za najbardziej prawdopodobną wersję, że willa została stworzona jako rezydencja dla dyrektora w 1905 roku.

Choć autor projektu budynku pozostaje nieznany, istnieją przypuszczenia, że architektura willi może być inspirowana willą „Antonius” we Wrocławiu, zaprojektowaną przez renomowanych architektów Paula Kleina i Georga Wolfa.

W okresie 1945-1990 willa pełniła rolę przedszkola, a po latach, w 1995-1996, przeszła gruntowny remont, który ostatecznie doprowadził do jej przekształcenia w „Pensjonat Florianka”. Adaptację budynku zaprojektowali architekci Jan Skrzypek oraz Krystian Laske. Pensjonat funkcjonował do 2015 roku, kiedy to jego właściciel – Huta Pokój – zdecydował się na jego sprzedaż.

W momencie zakupu przez miasto Ruda Śląska, rozważano wygospodarowanie w willi powierzchni na miejską bibliotekę lub Urząd Stanu Cywilnego. Ostatecznie jednak podjęto decyzję o przeprowadzeniu remontu w celu utworzenia lokali na wynajem, szczególnie w branży gastronomicznej. Remont ruszył w 2016 roku, jednakże niski poziom zainteresowania lokalami, w dodatkowy sposób potęgowany przez trudności związane z pandemią COVID-19, skłonił władze do rozważania innego przeznaczenia obiektu. W 2021 roku zadecydowano o przeznaczeniu budynku na żłobek oraz przedszkole.

Architektura

Willa „Florianka” położona jest w malowniczym ogrodzie, co dodaje jej niezwykłego uroku. Budowla ta jest wzniesiona w stylu eklektycznym, w której można dostrzec elementy secesji oraz manieryzmu. Wnętrze wykonane jest z cegły, a elewacje prezentują barwne zestawienie czerwonej, białej i żółtej cegły. Uwagę przyciągają detale wykonane z czerwonego piaskowca i glazurowanej cegły w niebieskim odcieniu.

Konstrukcja willi oparta jest na nieregularnym planie, a jej bryła jest niezwykle skomplikowana i rozbudowana. Centralnym miejscem budynku jest elegancki hol o dwóch kondygnacjach z antresolą, z którego rozchodzą się wejścia do różnych pomieszczeń. Wszystko to w dawnym układzie amfiladowym, który sprzyjał stylowi życia dawnych mieszkańców. Willa została wyposażona w dwie klatki schodowe: główną, w której znajdują się drewniane schody z rzeźbioną balustradą, a także boczną z kręconymi stalowymi schodami. Stropy w willi są płaskie, jednak jedno z pomieszczeń na pierwszym piętrze wyróżnia się sklepieniem kolebkowym.

Na dachu znajduje się wieloskosowy dach, pokryty tradycyjną dachówką, a okna willi mają różnorodne kształty i wymiary.

Opisując elewacje:

  • wschodnia – czteroosiowa, ozdobiona werandą, nad nią balkon, okna werandy umieszczone między kolumnami, w czwartej osi obecny nieznaczny ryzalit z kamiennym boniowaniem na narożnikach, zwieńczony szczytem,
  • północna – z dwoma skrajnymi ryzalitami, pomiędzy którymi znajduje się główne wejście, nad nim witraż z dekoracją florystyczną doświetlający hol, jedno z ryzalitów mieści boczne wejście,
  • zachodnia – czteroosiowa, z tarasem, dekoracją na szczycie elewacji przypominającą konstrukcję szachulcową, dobudowanym później szybem windowym,
  • południowa – pięcioosiowa, ze skromnym ryzalitem, zwieńczonym szczytem, między oknami znajduje się mozaika, przedstawiająca św. Floriana, który to nadał budynkowi nazwę.

Przypisy

  1. Urbańczyk 2022 ↓, s. 211–212.
  2. Urbańczyk 2022 ↓, s. 208.
  3. Urbańczyk 2022 ↓, s. 207.
  4. Urbańczyk 2022 ↓, s. 206–207.
  5. Urbańczyk 2022 ↓, s. 205.
  6. Urbańczyk 2022 ↓, s. 204, 205.
  7. Urbańczyk 2022 ↓, s. 204.
  8. Urbańczyk 2022 ↓, s. 203.
  9. Łabuz 1995 ↓, s. 5.
  10. Łabuz 1995 ↓, s. 3.
  11. Łabuz 1995 ↓, s. 2.

Oceń: Willa „Florianka” w Rudzie Śląskiej

Średnia ocena:4.88 Liczba ocen:8