Gerhard Szczurek

---

Życiorys

Przed II wojną światową

Gerhard Szczurek przyszedł na świat 1 marca 1912 roku w Goduli, w rodzinie Franciszka oraz Marii z domu Bogockiej. Ugruntował swoją edukację w gimnazjum, a następnie kontynuował naukę przez cztery semestry w Szkole Budowy Maszyn. W latach 1932–1937 był żandarmem, służąc w jednostce w Lublinie. W 1937 roku rozpoczął pracę w kopalni „Paweł” w Rudzie Śląskiej-Chebziu, kontynuując swoją edukację.

Okres II wojny światowej

W momencie wybuchu II wojny światowej, w wrześniu 1939 roku, brał aktywny udział w wojnie obronnej. Po jej zakończeniu trafił do niewoli niemieckiej, jednak w listopadzie udało mu się z niej uciec. Wkrótce zaczął życie w podziemiu, przebywając w okolicach Radomia oraz Kielc. Tam, w 1942 roku, wstąpił do Armii Krajowej, gdzie dowodził plutonem. Dzięki swoim militarnym umiejętnościom szybko awansował na stopień kapitana, przejmując dowodzenie nad kompanią, a później batalionem. Działania prowadził głównie w Górach Świętokrzyskich i rejonie Radomia.

W 1944 roku zawarł związek małżeński z Anną Sławińską. Po ślubie para mieszkała m.in. w Krakowie, Bochni oraz Myślenicach. Jednak na początku 1945 roku ponownie trafił do niemieckiej niewoli i był przetrzymywany w Wałbrzychu, gdzie doczekał zakończenia działań wojennych.

Działalność konspiracyjna po II wojnie Światowej

Gerhard Szczurek powrócił do Goduli w końcu maja 1945 roku, podejmując pracę w kopalni „Paweł”. W październiku tego samego roku nawiązał osobisty kontakt z kpt. Stanisławem Sojczyńskim pseudonim „Warszyc”, z którym omówił zasady dalszej walki z ZSRR oraz nowym reżimem w Polsce. W listopadzie 1945 roku Szczurek razem z Pawłem Stopą (ps. „Dąb”) oraz Stefanem Guertlerem (ps. „Tse”) rozpoczęli organizację Konspiracyjnego Wojska Polskiego na obszarze województwa śląsko-dąbrowskiego.

W połowie 1946 roku przystąpili do tworzenia proakowskiej organizacji konspiracyjnej o nazwie „Klimczok”. Komórka ta skupiała byłych żołnierzy Armii Krajowej i w szczytowym okresie liczyła około 500 członków. W ramach „Klimczoka” organizacja została podzielona na trzy grupy (Cezar I, Cezar II oraz Cezar III), z zamiarem utworzenia trzech batalionów. Komendantem okręgu był Szczurek, który podlegał kpt. Sojczyńskiemu (ps. „Warszyc”). W jego gestii znajdowały się także Komendy Powiatowe zlokalizowane w Bytomiu, Katowicach, Gliwicach, Rybniku, Pszczynie i Cieszynie.

Jednakże, 6 czerwca 1946 roku, Gerhard Szczurek został zatrzymany w Goduli na podstawie doniesienia agenta służb bezpieczeństwa o pseudonimie „Jan”, który miał wcześniejsze powiązania z AK. Funkcjonariusze Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, po konsultacji z Ministerstwem Bezpieczeństwa Publicznego, zaproponowali mu dekonspirację oraz zdanie broni całego Okręgu Śląskiego KWP w zamian za gwarancję zaniechania represji wobec członków jego grupy oraz ich rodzin. Decydując się na tę propozycję, Szczurek przyczynił się do rozbicia całej struktury konspiracyjnej do lipca 1946 roku.

Niestety, wbrew wcześniejszym ustaleniom, 21 członków organizacji zostało aresztowanych i postawionych przed sądem. W dniach 15-17 października 1946 roku odbył się trwający trzy dni proces pokazowy w sali kina „Zorza” w Katowicach, w trakcie którego ogłoszono wyrok. Czterech oskarżonych, w tym Szczurek, Guertler, Stopa oraz Kubik, skazano na karę śmierci. W grudniu Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie podtrzymał ten wyrok, a prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski, co doprowadziło do jego egzekucji w więzieniu katowickim.

Ostatecznie, Gerhard Szczurek został pochowany na cmentarzu przy ul. Panewnickiej w Katowicach. Ciało Gerharda Szczurka zostało odnalezione oraz ekshumowane w ramach prac prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej między 16 a 25 września 2019 roku.

---

Oceń: Gerhard Szczurek

---