Chebzie


Chebzie, znane również pod niemiecką nazwą Morgenroth, to jedna z kluczowych dzielnic Rudy Śląskiej. Obecnie odgrywa ona istotną rolę jako główny węzeł komunikacyjny w obrębie miasta.

W Chebziu znajduje się Miejska Biblioteka Publiczna, popularnie zwana Stacja Biblioteka, która przyciąga mieszkańców oraz odwiedzających. Dzielnica jest również domem dla zabytkowego osiedla zlokalizowanego przy ulicy Styczyńskiego.

Oprócz instytucji kulturalnych, w Chebziu funkcjonuje rudzki Urząd Skarbowy oraz wiele istotnych zakładów pracy, co czyni tę okolicę nie tylko ważnym centrum administracyjnym, ale i gospodarczym.

Na podstawie wyników z 2024 roku, według Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, w tej dzielnicy mieszka zaledwie 796 osób, co nadaje jej charakter spokojnego miejsca do życia w otoczeniu rozwiniętej infrastruktury i usług.

Historia

Na przełomie XVIII wieku, na obszarze współczesnego Chebzia, zbudowano karczmę. W 1822 roku zainaugurowano działalność huty cynku „Gute Hoffnung” (Dobra Nadzieja), a już trzy lata później, w 1825, powstała następna huta pod nazwą „Morgenroth” (Jutrzenka). Pierwsza wzmianka dotycząca nazwy „Hebzie” datowana jest na 1844 rok.

W 1846 roku zainstalowano przystanek kolejowy na trasie z Wrocławia do Mysłowic. Następnie, po zakończeniu budowy linii do Tarnowskich Gór w 1859 roku, powstał dworzec, który był kilkakrotnie modernizowany; rozbudowę przeprowadzono w 1863 oraz między 1900 a 1902 rokiem. W rezultacie dworzec zyskał wygląd, który przetrwał do dziś. Również w 1859 roku uruchomiono pocztę, której lokalizacja miała istotne znaczenie dla mieszkańców.

Kopalnie na tym terenie zaczęły swoją działalność w latach 1861-1862, a ich nazwa to „Paulus” (Paweł). Do dziś istnieje ulica nosząca tę samą nazwę. W 1882 roku włączono tę kopalnię do skonsolidowanego zakładu o nazwie „Paulus-Hohenzollern”. W kolejnych latach, dokładnie w 1890 roku, zrealizowano budowę szybu „Stronprinz”. Chebzie pełniło ważną rolę gospodarczą, a od 1922 roku z siedzibą spółki akcyjnej „Godulla” rozwijało swoje możliwości.

Pierwsze mieszkania w Chebziu to domy kolejarskie, które były wznoszone między 1902 a 1914 rokiem. Później, w latach 1910-1920, kopalnia kontynuowała budowę nowych domów.

W związku z edukacją, pierwsza szkoła w Chebziu została zbudowana przez Karola Godulę i działała jako prywatna instytucja między 1843 a 1851 rokiem. Natomiast w 1887 roku powstała szkoła ewangelicka, która w 1893 roku otrzymała ulepszony budynek (aktualnie jest tam przedszkole). W 1895 roku zbudowano szkołę katolicką, a w 1910 roku stanął katolicki dom związkowy z klasztorem i kaplicą.

Po zakończeniu działań wojennych, Chebzie stało się częścią gminy Godula w powiecie katowickim. Jednak w wyniku likwidacji powiatu katowickiego, 1 kwietnia 1951 roku gmina Godula została zlikwidowana, a jej teren został włączony do Rudy, z wyjątkiem Chebzia, które przynależało do pobliskiego miasta Nowy Bytom. W 1958 roku Nowy Bytom oraz Chebzie zostały włączone do utworzonego miasta Ruda Śląska.

W 1993 roku odbyło się poświęcenie kaplicy pod wezwaniem św. Katarzyny, którego dokonał metropolita katowicki abp. Damian Zimoń. Kaplica, o której mowa, należy do parafii Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Goduli. Z kolei od 1 września 2007 roku utworzono odrębną parafię św. Katarzyny Aleksandryjskiej, lecz w 2011 roku powrócono do kaplicy pod tym samym wezwaniem, a parafia została rozwiązana.

Węzeł komunikacyjny

Chebzie odgrywa kluczową rolę jako istotny węzeł komunikacyjny, z którego na co dzień korzystają mieszkańcy Rudy Śląskiej. W centrum dzielnicy znajduje się pętla tramwajowa „Chebzie Pętla”, która obsługuje cztery linie tramwajowe, z czego trzy z nich kończą tutaj swój bieg.

W niedalekiej przeszłości, bo pod koniec 2023 roku, pętla przeszła gruntowny remont. Dzięki przeprowadzonym pracom stworzono nowoczesne perony, wymieniono torowisko, a także zaktualizowano sieć trakcyjną. W ramach modernizacji powstały również nowe ścieżki dla pieszych, które łączą pętlę z pobliskimi przystankami autobusowymi. Finalizacja remontu przypadła na przełom lipca i sierpnia 2024 roku.

Dodatkowo, w Chebziu można także znaleźć dworzec PKP, który od 2018 roku pełni rolę siedziby Miejskiej Biblioteki. Fani szybkiej komunikacji docenią fakt, że w tym miejscu zatrzymują się także przyspieszone autobusy miejskie, w tym linie 840, 840N, M1, M21 i M24.

Przez Chebzie przebiega także Drogowa Trasa Średnicowa, która łączy kluczowe centra dużych miast Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Najbardziej rozpoznawalnym elementem tego węzła komunikacyjnego w Chebziu jest z pewnością pętla tramwajowa oraz Rondo Unii Europejskiej, które przez wiele lat stanowiło zachodni koniec DTŚ.

Przypisy

  1. Rozmieszczenie ludności (PESEL) [online], InfoGZM [dostęp 30.10.2024 r.]
  2. Ruda Śląska Autobusy, Tramwaje, Trolejbusy, Przystanki - ZTM [online], rj.transportgzm.pl [dostęp 22.09.2024 r.]
  3. Zmodernizowana pętla w Rudzie Śląskiej Chebziu i zmiany w ruchu tramwajów · ZTM [online], www.metropoliaztm.pl [dostęp 22.09.2024 r.]
  4. Chebzie Pętla - koniec prac w Rudzie Śląskiej już blisko [online], Rudzianin [dostęp 22.09.2024 r.]
  5. Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 218.
  6. ZTM - wybór linii, autobus, tramwaj, trolejbus - Rozkład jazdy [online], rj.metropoliaztm.pl [dostęp 03.01.2022 r.]
  7. Ruszają pierwsze metrolinie – sprawdź trasy · ZTM [online], www.metropoliaztm.pl [dostęp 03.01.2022 r.]
  8. Metrolinie M1 i M24 zastąpią linię autobusową nr 870. Autobusy z literą "M" w dużych miastach [online], 24GLIWICE - Portal Gliwice, 27.04.2021 r. [dostęp 03.01.2022 r.]
  9. ArturA. Kępa, Ruda Śląska - „Stacja Biblioteka” [online], Ruda Śląska [dostęp 31.05.2019 r.]
  10. Stacja Biblioteka - Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rudzie Śląskiej [online], biblioteka.r-sl.pl [dostęp 16.03.2021 r.]
  11. Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
  12. Dz.U. z 1958 r. nr 69, poz. 342
  13. Dz.U. z 1951 r. nr 18, poz. 147

Oceń: Chebzie

Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:21