Bielszowice

---

Historia

Średniowiecze

Wieś Bielszowice ma swoje korzenie sięgające XV wieku, o czym świadczą źródła pisane. Po raz pierwszy nazwę Bielszowic zapisano w zagubionym przywileju księcia cieszyńskiego Wacława w 1452 roku. Pierwszym znanym właścicielem, dokumentowanym w 1472 roku, był Maciej Bielczowski, znany również jako „Matiey Bielczowsky”. W tym czasie Bielszowice funkcjonowały jako niewielka miejscowość rycerska. Jak wynika z najstarszego urbarza ziemi bytomskiej, około roku 1500 zamieszkiwało je zaledwie 10 kmieci. W roku 1532 liczba gospodarzy wzrosła do 12.

Osiedlenie się mieszkańców wsi odbywało się wzdłuż małego dopływu rzeki Kochłówki, co sprzyjało rozwojowi społeczności lokalnej.

Czasy nowożytne

Na przełomie epok, w Bielszowicach wzniesiono pierwszy kościół, a w XVII oraz XVIII wieku zaczęła funkcjonować kuźnica żelaza, która przyczyniła się do rozwoju wsi.

Wiek XIX

W 1805 roku powstała Huta cynku „Deutsche Hütte”, co stanowiło istotny krok w kierunku industrializacji regionu. W następnych latach, bo w latach 1896–1904, zrealizowano budowę kopalni węgla kamiennego, która działa do dzisiaj i obecnie nosi nazwę Kopalnia Węgla Kamiennego Ruda ruch Bielszowice.

W ciągu historii, wieś Bielszowice miała swoje kolonie, w tym:

• Pawłów,
• Kończyce,
• Królewska Kolonia Bielszowice (śl. Kolanijo) – w której zamieszkiwali górnicy kopalni Luiza (Königin Luise – obecnie Skansen Górniczy Królowa Luiza),
• Redendorf – powstała przy hucie „Deutsche Hütte”,
• Konty,
• Pnioki (osiedle),
• Tonberg,
• Owsisko,
• Nowe Chałupy,
• Przy Kuźnicach,
• Gajdowicz,
• Młyn (osiedle),
• Dziedzictwo (osiedle),
• Dorotka (osiedle),
• Suwacz.

Przez długi czas wieś miała wielu właścicieli, w tym Przyszowskich, Rogojskich, Rajskich, barona von Voglar oraz Macieja Wilczka. W 1891 roku państwo pruskie wykupiło Bielszowice od dotychczasowych właścicieli. Najstarsza wzmianka o nauczycielu pochodzi z roku 1744, a pierwsza murowana szkoła powstała w 1828 roku. Następne budynki edukacyjne wzniesiono w 1892, 1898, 1902 oraz 1909 roku. Na miejscu drewnianego kościoła, który został rozebrany w 1883 roku, powstał kościół pw. Marii Magdaleny.

Wiek XX

W 1886 roku utworzono straż pożarną, która w 1910 roku otrzymała nową remizę. Szpital rozpoczął działalność w 1898 roku, podczas gdy apteka została otwarta w 1909 roku. W Bielszowicach w 1906 roku powstała poczta. Ponadto, dworzec kolejowy zbudowano w 1904 roku na linii łączącej Gliwice z Ligotą (obecnie to Linia kolejowa nr 141).

W 1904 roku zrealizowano budowę wodociągów, a elektryczność przybyła do miejscowości w 1910 roku. W plebiscycie z 1921 roku oddano 4546 głosów za Polską oraz 1874 za Niemcami, a Bielszowice zostały przyłączone do Polski rok później. W międzywojniu miejscowość była siedzibą komisariatu Straży Granicznej.

Do 1951 roku wieś była siedzibą gminy Bielszowice, a następnie przyłączono ją do Nowego Bytomia, co miało miejsce w 1951 roku. W roku 1959, Bielszowice stały się jedną z dzielnic Rudy Śląskiej w wyniku dalszego rozwoju obszaru.

Sport w Bielszowicach

W Bielszowicach możemy zauważyć różnorodność sportów, które cieszą się dużym zainteresowaniem wśród lokalnej społeczności. Kluby sportowe oferują bogaty wachlarz dyscyplin, które przyciągają zarówno amatorów, jak i profesjonalistów.

• KS Zgoda Ruda Śląska Bielszowice – piłka ręczna kobiet,
• TP Jastrząb Bielszowice – piłka nożna,
• UKS Wolej Bielszowice – tenis stołowy.

Ludzie związani z Bielszowicami

W Bielszowicach mieszkało wiele wybitnych osobistości, które przyczyniły się do rozwoju różnych dziedzin życia. Oto kilku z nich:

• Günter Bialas – kompozytor muzyki poważnej,
• Norbert Ernst Dolezich – malarz oraz grafik,
• Marian Foik – polski lekkoatleta, olimpijczyk, medalista olimpijski i mistrzostw Europy,
• Piotr Gierczak – piłkarz Górnika Zabrze i mieszkaniec Bielszowic,
• Erich Kleineidam – filozof,
• Janusz Klimek – koszykarz, reprezentant Polski,
• Edmund Kokot – członek organizacji konspiracyjnej, pełniący funkcję szefa oddziału ZWZ w Bielszowicach oraz pracownik administracyjny szpitala,
• Jan Koj (znany również jako Jan Kajan, Józef Liszka, Zygmunt Ślączka) – polityk, działacz samorządowy oraz poseł na Sejm II RP (IV kadencji) oraz Sejmu Ustawodawczego,
• Adam Kompała – polski piłkarz, który grał m.in. w Górniku Zabrze,
• Roman Niestrój – profesor nauk ekonomicznych oraz rektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie w latach 2008–2012,
• Wiktor Skworc – biskup diecezjalny tarnowski (1998–2011) oraz arcybiskup metropolita katowicki (2011–2023),
• Waldemar Słomiany – polski piłkarz grający na pozycji obrońcy,
• Stanisław Skiba – lekarz, doktor nauk medycznych, działacz plebiscytowy i niepodległościowy, który pełnił funkcję ordynatora i dyrektora szpitala w Bielszowicach,
• Walter Szołtysek (Scholtyssek) – polski sztangista.

Te osoby są tylko niewielką częścią bogatej historii Bielszowic, gdzie talent i poświęcenie przyczyniły się do wielu osiągnięć w różnych dziedzinach życia społecznego i kulturalnego.

---

Oceń: Bielszowice

---