Eufrozyna Piątek, urodzona w 1935 roku w miejscowości Ruda, zasłynęła jako polska geolog, a także jako wybitna postać w dziedzinie historii techniki. Jej wkład w rozwój branży górniczej oraz różnorodnych obszarów regionalnych był nieoceniony. Zmarła 23 listopada 2018 roku w Zabrzu, pozostawiając po sobie bogaty dorobek naukowy oraz pedagogiczny.
Jako ekspert górniczy, Eufrozyna Piątek nie tylko prowadziła badania nad różnorodnymi aspektami geologii, lecz także dzieliła się swoją wiedzą z młodymi pokoleniami jako nauczycielka. Jej pasja do regionalistyki oraz historia techniki były integralną częścią jej kariery, co czyniło ją osobą bardzo cenioną w środowisku akademickim.
Życiorys
Ukończyła Wydział Geologiczno – Poszukiwawczy na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, co stanowiło fundament jej kariery zawodowej. W okresie od 1959 do 1970 roku, Eufrozyna Piątek była nauczycielką w Technikum Górniczym w Wałbrzychu, gdzie nie tylko uczyła, ale również pełniła funkcję wicedyrektora oraz doradcy metodycznego w dziedzinie górnictwa. Kolejny etap jej kariery przypadł na lata 1970–1978, kiedy to została inspektorem technicznym i kierownikiem działu informacji naukowo–technicznej w Dolnośląskim Zjednoczeniu Przemysłu Węglowego.
Od 1980 do 1990 roku pracowała jako pracownik naukowy w Politechnice Wrocławskiej, gdzie zdobyła tytuł doktora nauk technicznych. Jej zaangażowanie w badania i historię górnictwa pozwoliło jej na aktywne uczestnictwo w licznych organizacjach naukowych. Należała do Polskiego Komitetu Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego TICCIH, Rady Naukowej Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska, Polskiego Towarzystwa Historii Techniki, jak również Wałbrzyskiego Towarzystwa Kultury oraz Komisji Historii i Ochrony Zabytków Hutnictwa przy Zarządzie Głównym SITPH.
Eufrozyna Piątek miała także znaczący wkład w rozwój lokalnej kultury i edukacji dzięki swoim działaniom w redakcji Kroniki Wałbrzyskiej w latach 1979–1999. Była również rzeczoznawcą w dziedzinie zabytków techniki dla górnictwa, hutnictwa oraz elektroenergetyki w Ministerstwie Kultury w latach 1993–2004. Przez wiele lat aktywnie pełniła rolę członka Rady Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, a także współpracowała z Fundacją Otwartego Muzeum Techniki, uczestnicząc w Międzynarodowych Warsztatach z Archeologii Przemysłowej.
Wraz z mężem Zygfrydem Piątkiem, podjęli inicjatywę stworzenia Muzeum Przemysłu i Techniki w Wałbrzychu, które otwarto w 1997 roku na terenie zabytkowej Kopalni Węgla Kamiennego „Julia”. Muzeum to zyskało nowy wymiar po wieloletniej rewitalizacji i przekształceniu w instytucję kultury Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia w Wałbrzychu.
W latach 2011–2014 Piątek pracowała jako adiunkt oraz koordynator prac naukowo-badawczych w Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, w ramach Międzynarodowego Centrum Dokumentacji i Badań Dziedzictwa Przemysłowego dla Turystyki (MCDB-DPT), utworzonego w 2008 roku. Jej badania koncentrowały się na historii górnictwa węgla kamiennego oraz miedzi, szczególnie w Dolnym Śląsku, obejmując okolice Wałbrzycha, Gór Sowich i Kaczawskich. Zajmowała się również historią przemysłu oraz dziedzictwem przemysłowym Górnego Śląska.
Eufrozyna Piątek jest autorką i współautorką ponad 160 publikacji oraz artykułów naukowych, co świadczy o jej pozycji w środowisku akademickim oraz wpływie na rozwój wiedzy w dziedzinie górnictwa i przemysłu.
Wybrane publikacje
- Historia dolnośląskiego węgla kamiennego od XV do połowy XVIII wieku (1989),
- Szczawno-Zdrój: historia miasta i uzdrowiska (1996),
- Górnictwo rud metali w Górach Sowich (2000),
- Piątek E., Grochowski R., Weyna W.: Podziemne górnictwo węgla brunatnego w Borach Tucholskich (2012). Wyd. Maltex,
- Kopalnia Guido w Zabrzu: fragment górnośląskiego górnictwa węglowego (2013),
- Kopalnia Concordia i szyb Maciej w Zabrzu, historia i zachowane dziedzictwo (2019).
Odznaczenia
Osoba ta zdobyła liczne wyróżnienia w uznaniu swoich znaczących osiągnięć. Wśród przyznanych odznaczeń znajdują się: nagroda Miasta Wałbrzycha, która została wręczona w 1981 roku, a także Medal Społecznego Ruchu Popularyzacji Nauk o Ziemi, otrzymany w 1982 roku.
W późniejszych latach, w 1987 roku, zdobyła nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W 2005 roku została uhonorowana zarówno złotą, jak i srebrną Odznaką „Za opiekę nad zabytkami”.
Wśród prestiżowych tytułów, które jej nadano, wyróżnia się również tytuł Honorowej Obywatelki Szczawna-Zdrój, przyznany w 2015 roku, oraz tytuł Zasłużonej dla Miasta Wałbrzycha, odebrany w 2018 roku.
Przypisy
- EwaE. Grzegorzak-Łoposzko EwaE., In memoriam – dr inż. Eufrozyna Piątek, [w:] StanisławS. Januszewski (red.), Technika w dziejach cywilizacji – Z myślą o przyszłości, t. 15, Wrocław: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, 2019 r. Brak numerów stron w książce.
- Podziemne górnictwo węgla brunatnego w Borach Tucholskich [online], www.worldcat.org [dostęp 21.04.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jerzy Respondek | Eugeniusz Knapik | Ewa Jarosz | Andrzej Stanisław Barczak | Jacek Surzyn | Joachim Foltys | Janusz Skoczylas | Barbara Lis | Wojciech Zieliński (chemik) | Czesław Juroszek | Jan Wypler | Piotr GreinerOceń: Eufrozyna Piątek