Kopalnia Węgla Kamiennego „Pokój”


Kopalnia Węgla Kamiennego „Pokój”, znana również pod niemiecką nazwą Friedensgrube, to istotny element krajobrazu górniczego w Rudzie Śląskiej. Jest to zakład wydobywczy, który funkcjonuje w gęsto zurbanizowanym obszarze miasta, obejmującym dzielnice takie jak Wirek, Nowy Bytom, Bielszowice czy Czarny Las.

Kopalnia rozpoczęła swoją działalność jako samodzielny zakład w 1902 roku i funkcjonowała do 1 lipca 2016 roku. Od tego momentu KWK Pokój przekształciła się w ruch Pokój kopalni Ruda, co z kolei oznacza, że włączono ją do większej struktury. Dziś jest częścią Polskiej Grupy Górniczej, co ma na celu zintegrowanie działań górniczych w regionie oraz zwiększenie efektywności operacyjnej.

Historia

Historia Kopalni Węgla Kamiennego „Pokój” sięga 3 lipca 1902 roku, kiedy to powstała w wyniku fuzji pól górniczych Friedrich Wilhelm, Eintracht I oraz Saara I. Przez wiele lat, aż do 1922 roku oraz podczas okupacji, funkcjonowała pod nazwą Friedensgrube, będąc wówczas integralną częścią koncernu hutniczego Oberbedarf, którego właścicielem był hrabia Mikołaj Ballestrem. Po 1931 roku, kopalnia stała się częścią Rudzkiego Gwarectwa Węglowego.

Po II wojnie światowej, w latach 1945–1957, „Pokój” wchodził w skład Rudzkiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego, a następnie został przyłączony do Bytomskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego. W latach 60-tych prowadzono rentowną eksploatację w filarze ochronnym Huty Pokój. W tym samym okresie trwały także prace nad nowatorskimi obudowami górniczymi.

1 kwietnia 1968 roku kopalnia zyskała dodatkowe pole górnicze po przyłączeniu do niej kopalni Wanda-Lech. W 1993 roku dołączyła do Rudzkiej Spółki Węglowej S.A., a w 1995 roku połączono ją z wydobywającą węgiel kopalnią Wawel (niem. Brandenburg). W latach 2003–2016 była częścią Kompanii Węglowej S.A., a 1 lipca 2016 roku połączono ją z KWK Halemba Wirek oraz z KWK Bielszowice, tworząc jedną kopalnię – KWK Ruda, która obecnie należy do Polskiej Grupy Górniczej.

W dniu 21 listopada 2016 roku, zrealizowano projekt połączenia ruchów Bielszowice oraz Pokój za pomocą podziemnego przekopu. Od tego czasu, urobek z ruchu Pokój transportowany jest magistralą taśmową na poziomie 840 m do Bielszowic. Wydobycie w tej kopalni miało się zakończyć w pierwszym kwartale 2021 roku, a całkowita likwidacja ruchu Pokój I oraz majątku dawnej kopalni została zaplanowana na 31 grudnia 2022 roku.

Obecnie, na hałdach Kopalni Pokój występuje niebezpieczne zjawisko zapożarowania, które generuje znaczące ilości szkodliwych gazów, odczuwalnych na obszarze osiedli Wirek oraz Bykowina. W 2023 roku Spółka Restrukturyzacji Kopalń, na mocy wskazania prezydenta miasta Michała Pierończyka, została zobowiązana do usunięcia tych szkodliwych skutków. Proces ten ma zająć dwa lata i dotyczy likwidacji szkód środowiskowych.

Wydobycie

Kopalnia Węgla Kamiennego „Pokój” posiadała trzy poziomy wydobywcze, które mieściły się na głębokości 320 m, 600 m oraz 790 m.

W 2016 roku średniodobowe wydobycie osiągnęło poziom 5500 ton, co wskazuje na znaczne zaawansowanie zakładu górniczego w tej dziedzinie.

Ogólnie rzecz biorąc, zdolności wydobywcze kopalni wahały się między 5000 a 5500 ton na dobę. Warto dodać, że w 2011 roku zakład zatrudniał około 2200 pracowników.

W pierwszej połowie 2014 roku sytuacja przedstawiała się następująco: kopalnia zatrudniała 1931 pracowników, jednakże generowała straty, które wynosiły 138,71 zł na każdą tonę wydobytego węgla.

W kolejnych latach monitorowano wydobycie węgla kamiennego w tonach. Ciekawe obserwacje i analizy mogą wynikać z porównania danych z różnych lat.

Zaplecze socjalne

W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej powstały różnorodne obiekty mające na celu poprawę warunków życia pracowników. Wśród nich najważniejsze to ambulatorium, które zapewniało dostęp do podstawowej opieki medycznej dla załogi. Dodatkowo, wzbogacono infrastrukturę mieszkalną poprzez budowę domów pracowniczych, które umożliwiały pracownikom wygodne zamieszkanie blisko miejsca pracy.

Nie zabrakło również przestrzeni dla aktywności fizycznej i kulturalnej, ponieważ powstały obiekty sportowe, sprzyjające integracji społecznej oraz promujące zdrowy styl życia wśród pracowników. Co więcej, w trosce o rozwój intelektualny, utworzono dwie biblioteki, które dawały możliwości poszerzania wiedzy i rozwijania zainteresowań.

Przypisy

  1. Ruda Śląska. Płonące hałdy. Wirek Kopalnia Pokój #RudaSlaska. [dostęp 12.06.2023 r.]
  2. Kamil Rakosza: PGG z 2 mld zł straty w 2020 r. W przyszłym roku kolejne zamknięcia kopalń. next.gazeta.pl, 29.12.2020 r. [dostęp 30.12.2020 r.]
  3. Te kopalnie wkrótce zostaną zlikwidowane - lista. rybnik.com.pl, 08.01.2020 r. [dostęp 02.02.2020 r.]
  4. MD: Górnictwo: część ruchu Pokój trafiła do SRK. Wydawnictwo Górnicze, 31.12.2016 r. [dostęp 12.01.2017 r.]
  5. Kamila Rożnowska: Kopalnia Bielszowice i kopalnia Pokój połączone. Dziennik Zachodni, 21.12.2016 r. [dostęp 12.01.2017 r.]
  6. Oddział KWK Ruda, Polska Grupa Górnicza [dostęp 09.11.2016 r.]
  7. KRA: Cztery kopalnie KW przyniosły 821 mln zł strat. 10.01.2015 r. [dostęp 12.01.2017 r.]
  8. Kompania Węglowa - 12 z 15 kopalń na minusie. Gazeta Wyborcza, 2014 r.
  9. a b c d Jaros 1984 ↓.
  10. a b Zuziak 1967 ↓, s. 131.
  11. Zuziak 1967 ↓, s. 130.

Oceń: Kopalnia Węgla Kamiennego „Pokój”

Średnia ocena:4.94 Liczba ocen:19